Weerstanden
Met weerstanden kan men de loop en hoogte van stroom en spanningen in elektrische schakelingen beïnvloeden.
1. De koolweerstand
2. De draadgewonden weerstand
3. De metaalfilm weerstand.
Iedereen kent de potmeter zonder zich ervan bewust te zijn.
Alle volumeregelaars van bvb versterkers, koptelefoon e.d. werken met een potmeter.
Verder zijn er ook temperatuurgevoelige NTC en PTC, lichtgevoelige LDR, magneetveld en drukgevoelige weerstanden. Deze weerstanden veranderen van waarde als de temperatuur, licht, magneetveld of respectievelijk de druk op de weerstand verandert.
De meest voorkomende vaste weerstand is echter de metaalfilm weerstand.
De waarde van een weerstand wordt in Ohm
De eerste twee kleuren geeft de waarde in Ohm aan.
De derde ring geeft het aantal nullen aan.
De laatste kleur geeft de tolerantie aan.
Goud is 5% en zilver staat voor 10% tolerantie.
Geen ring wil zeggen een tolerantie van 20 %.
Er zijn echter ook precisie weerstanden met de eindkleur bruin voor 1% tolerantie en de kleur rood voor 2% tolerantie.
Transformatoren en spoelen gebruiken dezelfde codering zo als in de eerste kolom is vermeld.
0 Zwart
1 Bruin
2 Rood
3 Oranje
4 Geel
5 Groen
6 Blauw
7 Violet
8 Grijs
9 Wit
Weerstanden worden in de zogenaamde E12- reeks geleverd. (10% tolerantie)
10 12 15 18 22 27 33 39 47 56 68 82 of in een veelvoud van de reeks.
Dit is gedaan om een overlapping van de maximale toleranties mogelijk te maken.
Een weerstand van 22
Naast de gangbare E12 reeks bestaat er ook de E6 reeks voor weerstanden met 20%.
Hogerop vind men de E24 voor 5%, E48 voor 2% en de E96 voor 1% tolerantie.
Serie en parallelschakelingen van weerstanden.
De Serieschakeling.
R1 = 220 Ohm, R2 = 390 en R3 = 470 Ohm
RT=R1+R2+R3
De totale waarde (RT) van de drie weerstanden is in deze situatie de som van hun waarde. In dit geval is het 220 Ohm + 390 Ohm + 470 is 1080 Ohm.
De uitkomst, 1080
De totale weerstand RT is bij een serieschakeling gelijk aan de som van de afzonderlijke weerstanden.
De Parallelschakeling.
R1=100
a. Maak van de weerstandwaarden breuken, waarvan de waarde van de weerstand onderaan komt te staan.
b. Tel de breuken bij elkaar op. Let er op dat de breuken gelijk moeten zijn.
c. Keer de uitkomst om en reken het resultaat uit.
Ter controle : weet dat het resultaat altijd kleiner moet zijn dan de kleinste weerstand in de schakeling.
Samenvattend:
- Weerstanden beïnvloeden stroom en spanning.
- Er zijn variabele en vaste weerstanden.
- Vaste weerstanden hebben een kleurcode die de waarde aangeeft.
- Geen vierde ring wil zeggen 20% tolerantie, zilver 10%, goud 5%, rood 2% en bruin 1%.
- E12 reeks staat voor weerstanden met een tolerantie van 10%.
- Er zijn temperatuurgevoelige NTC, PTC, lichtgevoelige LDR, magneetveld en drukgevoelige weerstanden.
- Er bestaan serie en parallelschakelingen.
- Leer de kleurcode!
- Onthoud de formule voor seriële en parallelschakelingen.